Vorige week zag ik mijn patiënt bij wie ik twee weken geleden een ouderwetse, volledige boven- en onder immediaatprothese heb geplaatst.
Een man van eind 40 op wie ik alle in mijn vermogen liggende methoden heb toegepast om hem te behoeden voor het Verschrikkelijke Ding dat prothese heet.

Zo’n 17 jaar geleden begon ik in deze praktijk en vol goede moed heb ik meneer, ik noem hem voor het gemak nu even Jeroen, voorgelicht over het voorkómen van cariës en parodontale problemen. Ook heb ik geen gelegenheid onbenut gelaten ook de negatieve invloed van roken op de mondgezondheid te belichten. Ik heb me verder helemaal suf geboord en gevuld en ik heb een heel cohort aan mondhygiënisten en ook nog mijn preventie-assistente op Jeroen losgelaten. Ik heb motivational zitten interviewen, noem alles maar op.

Jeroen hoorde alles welwillend aan, hij begreep alles ook prima, maar het hele verhaal leek hem gewoon weinig te boeien en hij vond het allemaal wel best. Hij had geen last, kon alles eten en man, hij had veel en veel meer last van die rottige hernia waardoor hij soms maanden niet kon werken: als stukadoor is het bijzonder lastig als je onder de lambriseringhoogte geen muurtje strak kunt krijgen.

Na een paar jaar radiostilte, zag ik Jeroen begin dit jaar weer terug met wat diep carieuze molaren en een paar wortelresten in de zijdelingse delen en in de zichtbare zone nog een paar van die smalle, zwaar parodontaal vervallen frontelementen. Nu was er toch echt geen redden meer aan en ik moest het slechte nieuws vertellen, namelijk dat deze mond echt niet meer gezond ging worden zonder totaalextractie.

Dus we hebben een planning gemaakt voor het maken van een ‘noodprothese’ voor de boven- en onderkaak. Na voorextracties van de stoffelijke overschotten in de zijdelingse delen hebben we de protheses verder immediaat geplaatst over de extractiewonden van de frontelementen en ik hield mijn hart vast. Zo’n jonge vent met daarin een kunstgebit, dat werd natuurlijk een drama. Drukplekken all over the place, amper kauwvermogen, overal pijn, retentieproblematiek, noem het allemaal maar op. En dan straks die gesprekken over dat je, zoals ik in het gesprek en de schriftelijke informatie van tevoren al aangaf, echt niet méér van een volle prothese kunt verwachten dan dit, en dat je gewoon geen dingen meer moet willen kunnen afhappen omdat dat gewoon niet wil met een kunstgebit.

De nacontrole één dag na plaatsen was al een beetje om te lachen. Geen pijn, geen retentieprobleem, praten en eten ging allemaal prima. En iedereen vond het mooi. Nog ergens een drukplekje dan misschien? Ook niet: ‘Kijk even of die wondjes een beetje genezen en dan ga ik weer hoor’, zei Jeroen.

Een week later heb ik Jeroen nog een keer terugbesteld. Toch even de dan toch wel aanwezige drukplekken verhelpen en een eerste relining plannen. Of zo. Nee dus. Geen probleem, het ding zit als een huis.

Nah! Heb ik me daarvoor 17 jaar alle kanten op zitten preventieven. Het lijkt bijna een soort teleurgesteld gevoel wat ik heb. Datgene waarvan ik was overtuigd dat zou gebeuren (de dag die je wist dat zou komen), is gewoon niet gebeurd, ik zat er finaal naast. Deze jongen had helemaal geen belang bij een eigen dentitie tot de eindstreep, maar ik vond blijkbaar dat hij dat wel moest hebben. Omdat we dat nou eenmaal zo leren. Ik heb als een soort Eigen Gebit Eerst-Jehova die man zitten bewerken elke keer. Hel en verdoemenis in het vooruitzicht gesteld als hij zijn eigen tanden zou verliezen en ik geloofde daar zelf ook nog in. Maar: hij heeft nu zijn kunstgebit, loopt er zo mee weg, eet en doet alles, voelt zich er prima bij en is tevreden.

Ik snap er niks van maar ondertussen ben ik er hartstikke blij mee. En Jeroen ook. En waarom ook niet eigenlijk? Liever prettig gefrustreerd door een onverwacht goede uitkomst van een behandeling dan tevreden aan het balen omdat precies de ellende is ontstaan die ik verwachtte.

Voorspelbaar werken is goed, maar als je voorspellingen niet kloppen, kan het ook nog een vrolijk avontuur worden. Wat is tandheelkunde toch een leuk vak.

Ja toch. Niet dan.

Marleen de Groot

Marleen de Groot is tandarts, heeft een eigen praktijk in Groningen en zit in de redactie van TandartsPraktijk (TP).