Eerst meer informatie over het materiaal. In tegenstelling tot de standaardcomposieten waarbij wij de composietkleur uitzoeken die past bij het te restaureren element, past Omnichroma zich qua kleur aan aan het te restaureren element. Hierdoor zit je volgens de fabrikant altijd goed. Hoe kan dit? Omnichroma onderscheidt zich in de basis van kleuren van andere composieten door gebruik te maken van additieve kleurmenging in plaats van substractieve kleurmenging. Additieve kleurmenging ontstaat als lichtbronnen met verschillende kleuren gemengd worden, zoals in beeldschermen het geval is. Substractieve kleurmenging ontstaat door selectieve resorptie van bepaalde golflengtes, zoals bij drukwerk. In het veld van kleuren zijn de kleuren van gebitselementen (dus glazuur en dentine) beperkt tot een smal gebied van rood tot geel.
Bij substractieve kleurmenging, dus bij de traditionele composieten, wordt alleen de juiste kleur van de restauratie gezien als deze kleur overeenstemt met die van het gebitselement. Omnichroma-composiet maakt daarentegen gebruik van additieve kleurmenging door alleen het smalle gebied van rood tot geel te weerkaatsen, dat wil zeggen de kleur van gebitselementen. Hoe krijgen ze het dan voor elkaar om alleen dat smalspectrum van gebitselementen te laten weerkaatsen? Tokuyama vond in onderzoek dat als er alleen bolvormige (spherical) vullers van 260 nanometer in de composiet wordt gebruikt, precies dàt deel (dus rood tot geel) wordt weerkaatst. Dit houdt wel in dat er een ondergrond van dentine of glazuur moet zijn voor de restauratie. Mocht die er niet zijn, zoals bij klasse III- en IV-restauraties, dan moet eerst de composietblokker Omnichroma gebruikt worden en daarna de standaard Omnichroma-composiet. Hiermee gaan we inderdaad naar twee typen composiet, maar vanuit de theorie hierachter is dat nodig. Volgens de fabrikant heeft Omnichroma een hoge polijstbaarheid en heeft het een vergelijkbare sterkte bij belasting als andere composieten.
De Omnichroma-composiet (afbeelding 1a) is verkrijgbaar als spuit van 4 gram of capsules van 0,2 gram. Regelmatig kom ik tijdens het gebruik het kaartje tegen waarop 3 elementen met verschillende kleuren zijn afgebeeld (afbeelding 1b) waarop de composiet getest kan worden op de kleur. Ik kies voor twee uitdagende casus.
De eerste betreft een patiënt met slijtage van de incisale randen (erosie) op de palatale vlakken van het bovenfront (afbeelding 2a-b). Na overleg over de verschillende behandelplannen besluiten we de palatale vlakken op te bouwen met directe toepassing van composiet. Na drooglegging middels rubberdam (afbeelding 3-4), start ik met restaureren van de palatale vlakken. De Omnichroma-composiet vloeit goed en is makkelijk te bewerken. De kleur is tijdens het bewerken erg opaak (afbeelding
5), maar dat neemt na polymerisatie af (afbeelding 6). De composiet is goed te polijsten en na afwerken is er geen kleurafwijking ten opzichte van de rest van de elementen te zien. Hetzelfde geldt voor de incisale randen (afbeelding 7-8).
Voor de tweede casus vraag ik me af hoe de composiet er frontaal op het buccale vlak uit zal zien. Ik krijg een casus verwezen met externe cervicale resorptie van een 21 (afbeelding 9). Na een flapje met twee verticale ontspanningsincisies (hiermee hou ik de papillen en de doorbloeding intact) heb ik toegang tot de resorptielaesie (afbeelding 10). Na excaveren leg ik het defect droog onder rubberdam (afbeelding 11). In twee lagen breng ik de Omnichroma-composiet aan … en de kleur adapteert fantastisch aan het element, zowel onder rubberdam als na de verwijdering daarvan (afbeelding 12-13). Middels een vijftal solitaire hechtingen zet ik de flap terug (afbeelding 14). Na twee weken komt patiënt retour voor het verwijderen van de hechtingen en daarbij valt de nieuwe restauratie zo goed als niet op (afbeelding 15).
Uit deze tests blijkt Omnichroma een goed verwerkbare en hoog polijstbare composiet te zijn. De kleur komt in beide gevallen inderdaad heel mooi uit, dus hiermee is kleur bepalen en het maken van een restauratie voor een preparatie binnen een niet-verkleurd gebied mét achtergrond in een verkeerde tint verleden tijd.
(Irfan Abas)
