Een groot bijkomend voordeel van de rubberdam, afsluiten van de mondholte en ‘afdekken’ van de neusgaten, wordt dan echter onbenut gelaten. Mijn welgemeende advies (al decennia) is dan ook zeker nu, in tijden van corona, het toch nog eens te gaan incorporeren in het dagelijkse ritueel. Bedenk dan wel dat de afkeer van rubberdam bij te veel behandelaars ertoe heeft geleid dat veel gebruiksaanwijzingen domweg niet deugen. Het welwillende idee om maar één gaatje te gebruiken heeft bijvoorbeeld gezorgd voor erg onhandige vleugels aan klemmen.
Hoe dan wel?
- Ga ervan uit dat er altijd een heel kwadrant onder rubberdam moet worden gelegd.
- Plaats de klem bij voorkeur op een molaar.
- Plaats de klem bij voorkeur op de kies distaal van de te behandelen kies of tand.
-
Dit geeft meer ruimte aan de vloeistofstroom uit uw hoekstuk/airrotor.
-
Dit biedt aanzienlijk meer zicht op het te bewerken terrein. Vooral ook onder de microscoop.
-
Dit geeft een veel gemakkelijker toepassing van de nevelzuiger.
-
- Breng de rubberdam aan na het geven van anesthesie.
- Prepareer onder rubberdam.
- Gebruik zeker in het begin als u het werken met rubberdam niet gewend bent non latex flexidam (Roeko ref. 390 035) Dit laat zich aanzienlijk gemakkelijker door de contactpunten halen en scheurt vrijwel nooit.
- Weet dat met vier klemmen alles te doen valt. Voor op molaren RDC ACTA. Voor op premolaren de 2A (bij voorkeur vleugels eraf slijpen en glad afwerken). Voor verstandskiezen de 8A en voor incisieven de 211.
- Denk aan de mogelijkheid om de rubberdam lokaal in te knippen (slit) en dan om het te behandelen element heen vast te plakken met cyanoacrylaatlijm (noem de secondenlijm maar weefsellijm).
- Doe een druppel in een bakje en breng aan met wegwerpkwastje vanuit dit bakje. Het plakt prima en is na behandeling erg makkelijk weer weg te wrijven.
- Bent u gewend geraakt, dan kunt u ook overstappen op latex medium. Iets minder prijzig.
- Als u huiverig bent voor breken en/of uit de tang schieten van de klem, is het toepassen van de parachutemethode (klem eerst in rubberdam steken) handig. Zelf heb ik in ruim 40 jaar zoiets niet ervaren, maar toch doe ik het nog steeds met deze wijze van aanbrengen. Mijn assistente houdt dan het antagonerende deel gespreid weg. Een gaatje knippen in de hoek van het kwadrant waar gewerkt gaat worden, helpt voor de oriëntatie.
- Probeer na het spreiden van de rubberdam altijd ergens voorin alvast door wat contactpunten te komen. Breng dan het frame aan en begin daarna pas met of zonder flossdraad de andere contactpunten te passeren.
- In wat extremere gevallen moet u niet schromen om de klem al dan niet deels in de gingiva te laten steken. Die wondjes helen supersnel.
Vooral het idee dat al voor het prepareren de rubberdam aangebracht moet worden zal velen de schouders doen ophalen. Maar zoals ik al zo vaak schreef en vertelde: je doet jezelf als behandelaar echt, echt tekort door het standaard niet zo te gaan doen. Na twee weken snap je al niet dat je dit niet zelf al veel eerder had bedacht. Het werkcomfort gaat er sterk op vooruit.
De kwaliteit wint door beter zicht in een beperkter werkgebied. Als je het maar gewoon doet. Zeg: ‘Ik breng nu een isolatielapje aan!’ en ook de patiënten gaan er probleemloos in mee. Met (vooral nu) als ijzersterk extra argument het minimaliseren van de kans op het verspreiden van infectieus materiaal. Denk echter ook aan veel werktijd zonder slurpgeluiden omdat de speekselzuiger niet in de mondhoek hangt.
Marco Gresnigt heeft deze aanpak al twee jaar geleden in de Groningse opleiding ingevoerd. Toen was de gedachte aan corona nog ver van ons bed, hoewel er in 2018 ook al ruim 9000 mensen mede door de griepgolf overleden.
Van harte aanbevolen. Michel Walvis*
