In het artikel is het verhaal van Danny (24) te lezen. Hij is één van anderhalf miljoen volwassenen die vanwege geldgebrek niet, of te weinig, naar tandarts of mondhygiënist gaan. Volgens zijn moeder gebruikte hij jarenlang wekelijks tien pakjes paracetamol. Door zijn rotte tanden en ontstoken tandvlees eet en praat hij moeilijk. Hij heeft constant pijn en een slecht uitziend gebit en kan daardoor niet werken. Soms bonkt hij met zijn hoofd tegen de muur of slaat hij zich zichzelf om geen kiespijn te voelen. Dan is zij bang dat hij voor de bus gaat springen.
Zoals Danny zijn er velen. De hulpverleners van Dokters van de Wereld zien dagelijks de schrijnende gevolgen van verwaarloosde mondzorg. Daarom gaat de organisatie in 2021 door met noodhulpverlening en pleitbezorging, onder andere voor heropname van mondzorg in het basispakket. Dat was decennia lang het geval, maar sinds de vermarkting begin jaren negentig komt deze essentiële zorg ‘voor eigen verantwoording en risico’. Met alle gevolgen van dien. Tandartsen waarschuwen voor steeds slechtere gebitten bij mensen met lagere inkomens. Naast persoonlijke is er enorme maatschappelijke schade. Denk aan vaak jarenlang lopende uitkeringskosten voor mensen als Danny. Ook de zorgkosten door verwaarloosde gebitten zijn aanzienlijk: bij Danny vielen door overmatig paracetamolgebruik zijn nieren uit. Ook hield hij last van aangezichtspijn.
Bijzondere bijstand
Alleen al de economische schade door verminderde arbeidsinzetbaarheid, uitkeringskosten en ziekteverzuim en minder productiviteit door tandziekten worden door Stefan Listl, hoogleraar Kwaliteit en veiligheid van mondzorg van het Radboud UMC, becijferd op rond de 3 miljard euro. Mondzorg terug in het basispakket kan die schade goeddeels voorkomen. Volgens het CPB leidt dat tot 1,2 miljard euro aan hogere premies bij gelijkblijvend eigen risico, en 1,9 miljard euro bij 0 euro eigen risico. Maar dat is een aanname: de kosten kunnen – in elk geval deels – uit de bespaarde economische schade worden betaald. Zo kan premieverhoging voor mensen met een minimuminkomen of net daarboven worden voorkomen.
Verhoging van de maandelijkse zorgpremie (al dan niet inkomensafhankelijk) is een politieke keuze. Zelfs als je kiest voor algehele premieverhoging, zonder minima te compenseren, is er verbetering: premieverhoging ongeacht inkomen zou neerkomen op 100 euro per jaar – 8,33 euro per maand – maar de minimaal medisch wenselijke tandartskosten zijn voor de gemiddelde Nederlander op dit moment al aanzienlijk hoger.
Volgens de auteurs laat onderzoek van Vektis naar gedeclareerde zorg zien dat wie jaarlijks twee keer op tandartscontrole gaat, gemiddeld 44,32 euro kwijt is. Met de mondhygiënist erbij is dat 123 euro. Aanvullende verzekeringen zijn duurder en dekken minder. Alleen voor wie niet of zelden naar de tandarts of mondhygiënist gaat, zou je dit lastenverhoging kunnen noemen.
Het kabinet schreef in december aan de Kamer dat er voldoende oplossingen zijn voor lage inkomens, maar dat klopt volgens de auteurs niet: ook met ernstige mondzorgkosten kun je bijvoorbeeld geen aanspraak maken op bijzondere bijstand. Van de Participatiewet moet de gemeente zo’n aanvraag afwijzen: dan had iemand maar een aanvullende verzekering moeten nemen.
“Voor ongeveer 1.500 euro was Danny geholpen, een fractie van de schade die door zijn tandziekten is geleden. We geven een kwartje uit om een dubbeltje te besparen”, aldus Kuipers en Nuijens
(…)
Lees het artikel verder op de website van Het Parool >>
Bron: Het Parool – Jorrit Nuijens en Jasper Kuipers
Beeld: © Kzenon / stock.adobe.com
