Het primair syndroom van Sjögren (pSS) is een autoimmuunziekte die zich kenmerkt door onder andere ontsteking van de speekselklieren met drogemondklachten als gevolg. pSS ontstaat door een combinatie van erfelijke factoren en omgevingsfactoren, waarvan het menselijk microbioom mogelijk ook een belangrijk onderdeel is. Dat bestaat namelijk uit alle micro-organismen (virussen, schimmels en bacteriën) die in en op ons lichaam leven. In mijn proefschrift beschrijf ik de resultaten van mijn onderzoek naar de relatie tussen pSS en de bacteriële samenstelling in de mond, ontlasting en vagina. In deze bijdrage voor De Promotie zal ik met name ingaan op de resultaten met betrekking tot het oraal microbioom.