Bij mondonderzoek werd linguaal van 83 een week-elastische, iets verheven zwelling van de gingiva gezien (afbeelding 1). Het beeld is kenmerkend voor een ‘linguale papil van de onderhoektand’. Er werd geen behoefte gevoeld aan een (excisie)biopsie of eventueel aanvullende beeldvorming door middel van een tandfoto.

In de literatuur is slechts enkele malen gerapporteerd over a-symptomatische tandvleespapillen linguaal van de hoektand in de onderkaak. In de meeste gevallen is sprake van dubbelzijdig voorkomen. Uit sommige studies blijkt dat deze papillen bij kinderen vaak voorkomen – er worden zelfs percentages van bijna 100% genoemd – terwijl de frequentie bij ouderen slechts ongeveer 1% bedraagt. Het lijkt derhalve om een ontwikkelingsstoornis te gaan, die bij het ouder worden spontaan in regressie gaat. De term ‘stoornis’ is hier misschien al te sterk geformuleerd; sommigen spreken liever over een anatomische variatie.

Het voorkomen van deze papillen is voor het eerst in 1947 door Hirschfeld beschreven en wordt daarom ook wel Hirschfeld papillen genoemd. In de Engelstalige literatuur worden deze papillen ook wel aangeduid als ‘gingival fibrous nodules’ en ‘retrocuspid papillae’. In sommige gevallen is weefselonderzoek verricht. Daarbij worden bindweefselcellen gezien met een opvallend grote kern. (‘giant cell fibroma’). Dit is overigens ook wel eens het geval bij de gangbare fibromen van het mondslijmvlies en heeft geen klinisch relevantie.

Indien als zodanig door de tandarts herkend, is er op zich geen indicatie om een patiënt voor een dergelijke afwijking naar een MKA-chirurg te verwijzen en is er evenmin een indicatie voor verwijdering of controle.

Linguale papillen van de onderhoektanden heb ik zelf slechts een enkele maal gezien. Wellicht dat de beschrijving van deze casus voor kindertandartsen, orthodontisten en misschien ook voor sommige algemeen practici verbazing oproept, omdat het voor hen een bekend fenomeen betreft.

Hirschfeld I. The retrocuspid papillae. Surg Oral Med Oral Pathol. 447-57.