De Britse overheid heeft toegezegd geen onbegeleide minderjarige asielzoekers uit te zetten naar Rwanda. Maar lang niet altijd is aan de hand van officiële papieren vast te stellen hoe oud de vluchtelingen precies zijn. Documenten zijn kwijtgeraakt, er is nooit een geboorteakte opgesteld of de asielzoekers komen uit een cultuur waarin geen verjaardagen worden gevierd. Om tot een meer precieze inschatting van de leeftijd te komen, oppert het Britse ministerie van buitenlandse zaken vier methoden. Het gaat om MRI-scans voor de analyse van het polsbot of het sleutelbeen, maar ook om tandheelkundige röntgenfoto’s. Bij dit laatste gaat de commissie van het standpunt uit dat tanden met een constante snelheid rijpen. De BDA bestempelt dit als een controversiële techniek waarvoor kwetsbare, jonge asielzoekers uiteindelijk de prijs zullen betalen. In een reactie nuanceert dr. Reinier Hoogeveen de berichtgeving: ‘Er is naar het schatten van leeftijd op basis van het (radiologische beeld van) het gebit heel veel onderzoek gedaan. Onder meer Coenraad Moorrees en Arto Demirjian hebben voor dit onderzoeksgebied veel betekend. In forensisch en archeologisch onderzoek maakt dit een leeftijdsschatting van menselijke resten mogelijk, zij het altijd met een aanzienlijke onzekerheidsmarge. Een ander prominent toepassingsgebied is het vaststellen of iemand, waarvan geen officiële leeftijd bekend is vanuit juridisch perspectief, als volwassene kan worden beschouwd. Dat speelt bij asielzoekers en dat levert ophef op, zoals nu ook in Engeland. De door de BDA bekritiseerde methode gaat uit van panorama-opnamen en richt zich op de derde ondermolaren. Volledige afvorming van de M3 inf. zou een leeftijd van >18 jaar impliceren. Wat is er tot nu toe bekend over deze methode? In een systematic review en meta-analyse uit 2019 van Haglund en Mörnstad werden 24 studies samengenomen met in totaal gegevens van 19.690 individuen. Daaruit bleek dat de methode in 3,1% (95% CI 2,1-4,6%) van de gevallen iemand onterecht als 18+ bestempeld (false positive rate). Geslacht en etniciteit bleken weinig verschil te maken. Haglund en Mörnstad concluderen dat de methode een hoge specificiteit heeft en tegelijkertijd een lage sensitiviteit, omdat bijna 90% van de individuen ouder dan 18 jaar géén afgevormde derde ondermolaar heeft en dus onterecht als minderjarig wordt bestempeld. De vraag of deze methode moet worden gebruikt in asielprocedures is een juridische en geen tandheelkundige in mijn optiek. Zolang wetgever en rechter maar begrijpen wat de onzekerheidsmarges betekenen. Dat is overigens wel iets om je zorgen over te maken, zoals Ben Goldacre overtuigend illustreert in zijn boek Bad Science.
Leeftijd asielzoekers inschatten op basis van röntgenfoto’s is een juridische, geen tandheelkundige kwestie
Bij de omstreden uitzetting van vluchtelingen naar Rwanda wil de Britse overheid röntgenfoto's van het gebit gebruiken om de leeftijd van asielzoekers te bepalen. De Britse tandartsorganisatie BDA zet hier vraagtekens bij, maar volgens dr. Reinier Hoogeveen, tandarts en universitair docent Orale Radiologie bij ACTA, is het geen tandheelkundige kwestie, maar vooral een juridische.